Hygiëne en veiligheid
Om onze patiënten in Vathorst te kunnen verzekeren van schone en veilige instrumenten, hebben we onze tandartspraktijk een kliniekarchtitect een sterilisatieruimte laten ontwerpen, die voldoet aan de protocollen voor het reinigen, desinfecteren en (verpakt) steriliseren van onze instrumenten.
Waar het in principe om gaat dat viezigheid en ziekteverwekkers niet van de ene naar de andere patiënt worden overgedragen door het gebruik van slecht gereinigde instrumenten, of het contamineren na het reinigen. Ook moet voorkomen worden dat tandartsen, mondhygiënisten en tandartsassistenten elkaar onderling ‘besmetten’.
We hebben bij binnenkomst in de sterilisatieruimte aan de rechter kant de ‘Vieze Kant’. Aan de linker kant bevindt zich de ‘Schone kant’.
Alle, bij behandelingen gebruikte, instrumenten en materialen worden door de assistenten eerst aan de ‘Vieze Kant’ verwerkt, schoongemaakt en gedesinfecteerd. Pas als alle herbruikbare instrumenten schoon en gedesinfecteerd zijn, belanden ze aan de ‘Schone Kant’ waar ze eventueel nog gesteriliseerd worden, verpakt, gedocumenteerd in onze sterilisatiesofware, verpakt en voorzien van een houdbaarheidsstikker met alle gegevens erop.
Het werkt als volgt;
De eerste stap:
De assistent komt met de trays, met gebruikte materialen en instrumenten, de sterilisatieruimte binnen. Ze zet de tray neer bij de afvalbak (gat rechts in het werkblad). Ze deponeert alle gebruikte disposables in de afvalbak. (we maken zoveel mogelijk gebruik van niet-herbruikbare wegwerpmaterialen. De kans op infectie van een volgende patiënt is immers 0 als je het materiaal niet herbruikt maar na de behandeling gewoon weg gooit)
Alle zichtbare verontreiniging wordt vervolgens onder de kraan afgespoeld. We zijn vervolgens klaar voor de volgende stap.
De tweede stap:
De assistent doet stevige huishoudhandschoenen aan en plaatst alle herbruikbare afgespoelde instrumenten in rekken in onze ’thermodesinfector’ (Dit is eigenlijk een professionele vaatwasser voor tandheelkundige instrumenten en materialen, geplaatst op een verhoging zodat personeel volgens de Arbo-richtlijnen kunnen in- en uitladen).
In deze ’thermodesinfector’ worden de instrumenten verder met waterstralen en stoom van rond de 95 °C gedesinfecteerd. Aan het water zit een geautomatiseerde doseringsmodule gekoppeld, die de reinigingsvloeisstoffen geautomatiseerd in de perfecte verhouding doseert voor verdere chemische desinfectie.
Het reinigingsproces duurt ongeveer 45 minuten, waarna een intern ontvochtigingssysteem in werking treed waardoor instrumenten intern worden gedroogd, in plaats van door de deur op een kier te zetten, de stoom te laten ontsnappen, waardoor de kans op contaminatie weer aanwezig is. Dit ontvochtigingssysteem is niet verplicht, maar wij verwachten zoals met alle ontwikkelingen) dat dit ontvochtigingssysteem binnen 20 jaar wel verplicht zal zijn. Dus dan hebben we ’t maar alvast ?.
Als de thermodesinfector zijn cyclus heeft afgemaakt dan zijn de instrumenten voor 99,999% vrij van vuil en ziektemakende bacteriën en virussen. Voor de meeste behandelingen is dit meer dan schoon en veilig genoeg. De instrumenten worden, nu met nieuwe schone handschoenen uit de thermodesinfector gehaald en naar de ‘Schone Kant’ aan de linker kant verplaatst voor verdere behandeling.
De derde stap:
Hand- en hoekstukken, die zijn gebruikt voor het boren of voor het polijsten, die gaan niet de thermodesinfector in. Daar gaan ze namelijk best wel stuk van.
Voor deze hand- en hoekstukken hebben we een fantastisch ander reinigingsapparaat: De ‘DAC’.
Dit Apparaat is eigenlijk een mini vaatwasser/thermodesinfector, sterilisator en olieapparaat in één!
Na het vast klikken van de hand- en hoekstukken doet het apparaat drie dingen:
- met een speciaal reinigingsmiddel reinigt de DAC de hand- en hoekstukken van zichtbaar vuil
- van binnenuit wordt de oude en gecontamineerde olie, vervangen door een verse olie.
- Hierna worden de hand en hoekstukken verhit tot 134 °C olie, waarna het aantal bacteriën en virussen zijn afgenomen tot 0.000001% en zijn de hand- en hoekstukken dus 99,999999% schoon: de hand- en hoekstukken zijn nu ‘steriel’.’
De vierde stap:
Alle instrumenten en materialen zijn nu schoon en gedesinfecteerd. deze worden nu met schonen handschoenen naar de ‘Schone Kant’ gebracht en op het wekblad links gelegd. Daar worden per behandeling nieuwe schone trays gemaakt met schone gedesinfecteerde instrumenten. Deze trays worden naar de behandelkamers gebracht en opgeborgen in speciale opbergkasten voor schone trays.
De vijfde stap:
Instrumenten en materialen die gebruikt worden voor behandelingen waarbij in steriel menselijk weefsel gewerkt (kan) worden of al het holle instrumentarium, worden in speciale sealzakjes geplaatst en geplaatst in onze ‘sterilisator’ of ook wel ‘autoclaaf’ geplaatst.
Deze machine verhit het gesealde instrumentarium nog eens tot 134 °C met waterdamp onder hoge druk. het aantal bacteriën en virussen is hierna, in theorie, afgenomen tot 0,000001%. Dit is schoon en steriel genoeg om elke behandeling in de Tandartspraktijk te doen. In de sealverpakking zijn de instrumenten 6 maanden houdbaar. Dit wordt op houdbaarheidsstikkers op de verpakking aangebracht.’
De zesde stap:
Registratie en documentatie met DIOS.
Alle Apparaten in de Sterilisatieruimte zijn via een netwerk verbonden met een softwareprogramma. Dit programma draait op een aparte computer in de sterilisatieruimte. het systeem heet ‘DIOS.
Het is eigenlijk een veelzijdig softwaresysteem dat eigenlijk is bedoelt voor ziekenhuizen waar hogere eisen worden gesteld aan registratie en documentatie. Ook hier denk ik dat een dergelijk systeem binnen de tandheelkunde binnen 20 jaar verplicht zal zijn. En dus hebben we het maar alvast ?.
Het software programma registreert en documenteert alle processen tijdens de werking van
de Thermodesinfector, de DAC, de sterilisator en het sealaparaat. Dingen zoals luchttemperatuur, temperatuur van waterdamp, luchtdruk, doorlooptijd, datum persoon die de instrumenten steriliseerde, worden per aparaat geregistreerd en gedocumenteerd. Deze informatie wordt opgeslagen en uitgeprint op een stikker: zo weten we zelfs na 5 maanden nog: hoe een instrument in een sealzakje is gereingd, gedesinfecteerd, gesteriliseerd, de houdbaarheidsdatum en wie de persoon was die op dat moment de spullen heeft gesteriliseerd.”
De zevende stap:
Alle instrumenten, verpakt en niet verpakt, hebben het totale reinigingsproces doorlopen en worden nu met nieuwe schone handschoenen op schone trays gelegd. Ze zijn nu klaar voor veilig hergebruik en de al dan niet verpakte instrumenten worden opgeborgen in schone vochtvrije lades.